برنامه‌ی غذایی پیشنهادی جهت ماه مبارک رمضان بر اساس نظرات کار‌شناسان و متخصصان تغذیه

الف: افطار

رطب یا خرما + آب: 

افطار کردن با خرما سنت است و بهتر است تا شام چیز دیگری میل نشود. اما اگر خواستید چیز دیگری مصرف کنید بهتر است از شیرینی جات طبیعی مصرف نمایید، مثل عسل به صورت شربت یا انگور و کشمش یا میوه‌های شیرین دیگر. 

۱- آبی که هنگام افطار می‌نوشید بهتر است نه زیاد گرم باشد و نه زیاد سرد باشد (معتدل). 

۲- سعی شود افطار و شام با هم مصرف نشود حداقل نیم ساعت بعد از افطار شام مصرف شود. 

۳- کسانی که به سبب دیابت (مرض قند) نمی‌توانند خرما مصرف کنند به جای آن شربت عسل + لیموترش تازه میل نمایند، زیرا برای جذب قند عسل بدن نیاز به انسولین ندارد. 

۴- در افطار لبنیات مثل (دوغ و ماست) مصرف نشود زیرا بسیار سرد می‌باشد و برای مغز مضر می‌باشد و چه بسا احساس کسالت به انسان دست دهد. 

 ب: شام

 ۱- حریره‌ی بادام با آرد برنج قهوه‌ای، که با عسل یا شیره‌ی انگور یا شیره‌ی خرما شیرین شده باشد. 

 ۲- نان + پنیر گوسفند (لیقوان) + سبزی + مغز گردو + چند عدد خرما یا مقداری انگور رسیده.

 ۳- اکتفا به یک نوع غذای ساده که بخار پز یا آب پز شده باشد مانند: انواع پلو‌ها و خورش‌ها.

 ۴- می‌توان از غذاهای گوشتی یا غذاهای دریایی نیز در وعده‌ی شام استفاده نمود اما به مقدار کم (حداکثر ۲ بار در هفته).

 ۵- می‌توان از آش جو با کشک مرغوب استفاده نمود و از انواع سوپ‌ها نیز می‌توان استفاده نمود، برنج به مقدار کم – خوراک عدسی – گوشت و سبزی. 

ج: سحری

۱- بهتر است در سحری از غذاهای گیاهی پخته یا خام استفاده نمود مثلاً: سالاد فصل + ۲ قاشق غذا خوری جوانه‌ی گندم + لیمو ترش تازه و روغن زیتون و آن را خوب بجوید. سپس می‌توان مقدار کمی از غذاهای پخته گیاهی مانند پلو و خورشت گیاهی استفاده نمود. به جای گوشت درسحری می‌توان از قارچ استفاده نمود.

۲- مقداری میوه و مغز بادام خام یا مغز گردو و پسته و فندق و تعدادی انجیر خشک خوب جویده شود (بعد) ۲ لیوان آب خنک نیز میل شود. می‌توان در سحری چند دانه خرما یا انجیر یا میوه‌های دیگر نیز تناول نمود.

۳- غذاهای حبوبات، خرما، پنیر، نان گندم سبوسدار مصرف شود. شیر، ماست محلی، میوه و سبزیجات.

 توصیه‌های کلی در مورد شام و سحری:

۱- در هنگام شام و سحری فقط از یک نوع غذا استفاده شود و در مصرف چند نوع غذا باهم خودداری شود. 

۲- سعی شود حتما سحری میل شود، زیرا به فرموده پیامبر (ص) در آن برکت است و نیاز تغذیه‌ای بدن را در طول روز تأمین می‌کند و از کاهش قند خون و از بی‌حوصلگی و خستگی و کاهش یادگیری جلوگیری می‌کند. 

۳- در سحری غذاهای کم حجم مصرف شود. سعی شود غذاهای فیبردار مصرف شود. 

۴- مصرف سبزیجات و میوه‌جات هنگام سحری و افطاری بسیار مناسب است و کمک به دفع سموم می‌کند. 

۵- در شام و سحر سعی شود از آرد سبوسدار استفاده شود. (نانی که با آرد سبوسدار پخت شده باشد) 

۶- در سحری از مصرف غذاهایی مثل: کوکو سبزی، کوکو سیب زمینی، کتلت، گوشت سرخ کرده، جوجه کباب، ماهی کباب، همچنین غذاهایی که ادویه زیاد دارند خودداری شود، زیرا این غذا‌ها موجب تشنگی می‌شوند.

۷- از مصرف غذاهای شیرین و چرب مثل زولبیا و بامیه در هنگام افطاری خودداری شود.

۸- مصرف غذاهای ساندویچی و سس مایونز نیز ضرر دارد و مناسب نیست.

۹- جهت احساس تشنگی کمتر می‌توان در پایان سحری لیموترش استفاده نمود.

۱۰- در شام و سحری از مصرف غذاهای سنگین و سرخ کرده پرهیز شود.

نکته‌ی نخست: بعد از مصرف سحری بلافاصله نخوابید. 

نکته‌ی دوم: در هنگام سحری از نوشیدن چای خودداری شود زیرا مضر بوده و دفع آب بدن را زیاد می‌کند و موجب تشنگی می‌شود. 

توصیه‌ی مهم: در هنگام شام و سحری از پرخوری و اسراف به‌ شدت پرهیز شود، چون علاوه بر اینکه مضرات زیادی درپی دارد از برکت و فواید روزه کاسته می‌شود.

منابع:

 ۱- مقالات استاد جمشید خدادادی

۲- شگفتیهای خداوند در بدن انسان تألیف: محمد راتب نابلسی

۳- تغذیه درمانی تألیف: دکتر محمد دریایی متخصص تغذیه و علوم زیستی

۴- سایتهای اینترنتی